Od momentu rozpowszechniania się i popularyzacji treningu siłowego, mieliśmy wiele razy do czynienia z pojęciami stworzonymi na rzecz wytłumaczenia zaobserwowanych zjawisk czy odczuć takich jak na przykład czucie mięśniowe. Wśród nich są pojęcia, teorie wymienione w tytule, które często tłumaczą np. wyższość jednego ćwiczenia nad drugim, czy swojej wersji techniki nad przyjętymi normami, zasadami.
Nie chce tym postem rozważać słuszności tych tez. Chce jedynie wprowadzić poprawne nazewnictwo i wytłumaczyć te dwie zaobserwowane sytuacje, w oparciu o literaturę naukową.
Co to jest czucie mięśniowe według nauki?
Wytłumaczenie tego pojęcia można znaleźć w takich dziedzinach nauki jak Kinezjologia (nauka o poruszaniu się ciała) i Neurologia (nauka o układzie nerwowym), które to wyznaczyły pojęcie Kontroli Motorycznej.
Kontrola motoryczna w jednym zdaniu to integracja umysłu z aparatem ruchu, głównie mięśniami.
Tłumaczy ona również całą procedurę, która musi zajść by można było wykonać ruch. Rozpoczyna się ona w jednym z ośrodków naszego mózgu – układzie limbicznym. Następnie sygnał analizowany jest w korze mózgowej i przekazany do móżdżka, aby on zadecydował o odpowiedniej strategii ruchowej. Finalnie poprzez rdzeń kręgowy dysponuje jak i kiedy wykonać określone ruchy. Tak realnie „wygląda” połączenie mózg- mięsień.
The form you have selected does not exist.
W jaki sposób jest odczuwane?
Cały proces rejestrowany jest jako zbiór programów – poleceń mięśniowych, podczas których otrzymujemy informację z wrzecion mięśniowych (muscle spindle) i narządów ścięgnistych Golgiego (Golgi tendon organ). To właśnie te receptory informują o wysiłku i wykonanej pracy – tak „odczuwamy” czucie mięśniowe.
Czucie mięśniowe według teorii „na mnie działa”
Jeśli wielokrotnie wykonamy dany ruch, czynność aktywność nerwowo- mięśniowa zostaje zapisana w pamięci motorycznej i wzmocniona. Co z kolei ułatwia jej jeszcze dokładniejsze odtworzenie w przyszłości. Może ten fakt różnicuje poszczególne osoby jeśli chodzi o dobór ćwiczeń czy technikę. Mają lepiej opanowaną kontrolę motoryczną w tym ćwiczeniu czy w takim ROM (zakresie ruchu). Dlatego mogą uznać, że to „lepiej na nich działa”. Odczuwają oni jednoznaczną, pozytywną oraz natychmiastową odpowiedź na swoje działania, po czym uznają ją za lepszą.
Reasumując kontrola motoryczna to niesamowicie rozległe zagadnienie, szeroka odnoga kinezjologii. Powyższy tekst to bardzo nieśmiały, ubogi zarys teorii, której nie do końca widać gołym okiem.
Kontrola motoryczna w praktyce
Poniższy materiał wideo może dać namiastkę tego czym jest kontrola motoryczna.
Zawodnik sportów sylwetkowych ma problem z rozbudową klatki piersiowej. Trener wskazuje na wysoką pracę mięśni naramiennych i kapturów, przy ćwiczeniach mięśni piersiowych, co potwierdza również badanie EMG. Zawodnik nie potrafi dobrze rekrutować tych mięśni, mimo poleceń osoby prowadzącej badanie – jego integracja umysłu z mięśniami piersiowymi (kontrola motoryczna) jest słaba i dochodzi do kompensacji przez mięsień naramienny.
Jakie są przyczyny braku kontroli motorycznej mięśni piersiowych?
Trzeba nadmienić, iż głównym powodem braku kontroli motorycznej mięśni piersiowych jest zła pozycja wyjściowa (brak odpowiedniego mostka, brak odpowiedniej pozycji łopatek) oraz stosunkowo wąski chwyt – badanie [1] jednoznacznie wskazuje na korelację aktywności mięśnia piersiowego i szerokiego chwytu.
Wykonując ćwiczenia źle, wrzeciona mięśniowe i narządy ścięgniste Golgiego nie wysyłają odpowiednio wysokiego impulsu nerwowego. Przez co nie jest ono odpowiednio dobrze rejestrowane, dlatego późniejsze, poprawne odtworzenie pracy oczekiwanego mięśnia, jest znacząco utrudnione.
Dopiero gdy wprowadzimy poprawny ruch możemy liczyć na poprawę kontroli motorycznej, „czucie mięśniowe” a dopiero później efekty sylwetkowe czy też poprawę słabych ogniw.
Dlatego tak bardzo należy dbać o technikę ćwiczeń.
Połączenie mózg mięsień i czucie mięśniowe realnie istnieje. Jednakże pojęcia ta uległy spłyceniu i samodzielnej interpretacji. Bez poznania teorii i szczegółów za tym idącymi, dzięki którym możemy osiągać pozytywne i wymierne korzyści treningowe.
Połączenie mózg-mięsień według Andrzeja Roszkowskiego? (aktualizacja 01.04.2020)
Krótkim, bardzo zwięzłym i trafnym wytłumaczeniem całego mechanizmu posłużył się Andrzej „Wodyn” Roszkowski, w poniższym fragmencie wideo.
Andrzej w moich oczach to niewątpliwy autorytet treningu siłowego.
Jeśli chciał(a)byś nauczyć się poprawienie wykonywać wyciskanie leżąc, napisz wiadomość lub zarezerwuj trening ze mną.
Źródła:
Vernon B. Brooks – „The Neural Basis of Motor Control”
[1] Lehman, G. J. (2005). The influence of grip width and forearm pronation/supination on upper-body myoelectric activity during the flat bench press. The Journal of Strength & Conditioning Research, 19(3), 587-591.[PubMed]
2 thoughts on “Co to jest czucie mięśniowe? – czyli naukowe wytłumaczenie “na mnie działa””