Ból w dole pleców, dolnego odcinka lędźwiowego to sytuacja, która bardzo często spotka nas – Polaków. Według raportu „Zdrowie i zachowanie zdrowotne mieszkańców Polski w świetle Europejskiego Ankietowego Badania Zdrowia (EHIS) 2014 r.”, przewlekły ból pleców to najczęściej występująca dolegliwość, zarówno u kobiet jak i u mężczyzn.
Na ból w dole pleców skarży się około 1/4 naszego społeczeństwa. Doliczając do tego 13-21% osób skarżących się na ból szyi i bóle środkowej części pleców, to mamy około połowę społeczeństwa skarżących się na „bóle około kręgosłupowe”. Dla mnie to szok. To niezwykle duży problem w naszym społeczeństwie! Potrafi utrudnić naszą pracę, pokrzyżować nasze plany, utrudnić codzienne funkcjonowanie. Często ból w dole pleców jest lekceważony, z myślą „samo przejdzie”. Nieraz podejmujemy próbę rozwiązania problemu, jednak później zderzamy się absurdalnymi terminami kolejek na NFZ. Ta sytuacja skutkuje zwykle tym, że musimy radzić sobie na własną rękę – tabelki przeciwbólowe, kompresy rozgrzewające, maści, odpoczynek lub zabiegi fizjoterapeutyczne lub rozciągania. Często ból przechodzi samoistnie, a za kilka miesięcy niestety powraca. W niektórych przypadkach jest to ciągły problem (5-10% przypadków).
A co jeśli napiszę, że często można rozwiązać ten problem na własną rękę, w terminie dużo krótszym niż wizyta u ortopedy czy chirurga?
Czytając ten artykuł dowiesz się:
- Czy ból pleców jest spowodowany zniszczonym kręgosłupem
- Jakie powinny być główne metody leczenia bólu pleców
- Jakie sytuacje oraz jakie ruchy w codziennym życiu mogą powodować ból pleców
- W jaki sposób powinnyśmy postępować aby systematycznie niwelować ból pleców
A po przeczytaniu artykułu i wdrożeniu wiedzy w życie, nie skończysz jak Karol :]
Ból w dole pleców = to zniszczony kręgosłup?
W przeświadczeniu wielu osób odczuwanie bólu w dole pleców utożsamiane jest z bólem kręgosłupa sensu stice. Bardzo często stawiamy znak równości z poważnym uszkodzeniem kręgosłupa. W internetowych wpisach odnajdujemy informacje, że ból w dole pleców może być spowodowany dyskopatią, nowotworem (!!!) złamaniem kręgów. Jednakże według źródeł [8,9] jest to jedynie 10% wszystkich przypadków.
Pozostałe 90% przybiera formę nieokreślonego bólu pleców – z języka angielskiego Non Specific Low Back Pain (NSLBP), gdzie nie mamy do czynienia ani z uszkodzeniem kręgosłupa, jego deformacją czy schorzeniami takimi jak zaawansowana przepuklina. [3] Według raportów przytoczonych przez autorytet w dziedzinie kręgosłupa – Stuarta McGilla, około 85% kontuzji, bólu w dole pleców jest niewiadomego pochodzenia.
To co w takim razie może powodować ten stan, jeśli nie mamy realnego uszkodzenia kręgosłupa? Musisz wiedzieć, że nasze ciało to zintegrowana maszyna naczyń połączonych i nie inaczej jest w dolnej części pleców. Do każdej pary kręgów kręgosłupa „zaczepiona” jest ogromna ilość więzadeł, tkanek łącznych oraz mięśni (Ligaments and muscles). Dodatkowo pomiędzy kręgami znajduje się krążek międzykręgowy potocznie zwany dyskiem (Disc), którego to skrajne powłoki są unerwione i te nerwy (Nerves) mogą zostać podrażnione.
W sytuacji gdy nie poruszamy ciałem w odpowiedni sposób, nasze mięśnie nie są wystarczająco silne wówczas te więzadła, ścięgna, oraz krążki międzykręgowe są narażone na kompensacje, podrażnienia nerwów, mikrouszkodzenia. Nie są wyczuwalne dla nas od razu ale kiedy procesy te gromadzą się latami, to z dużym prawdopodobieństwem kończy się to właśnie bólem w dole pleców. Często kumulacja objawia się na tym jednym „niefortunnym zdarzeniu”, które uznajemy są sprawce całego nieszczęścia, ale fakt jest taki, że zapracowaliśmy latami na tą niefortunną sytuację.
Oczywiście to jedna ze ścieżek powstania NSLBP, które nie muszą być strice mechaniczne. Obserwuje się pojawienie bólu pleców w skutek permanentnego stresu, siedzącego trybu życia, różnego rodzaju lęków np. przed aktywnością fizyczną.
Jednakże na podstawie kolejnego źródła [4] u osób z bólem pleców obserwuje się znacznie mniejsze mięśnie odpowiedzialne za wspomaganie, podtrzymywanie, pracę kręgosłupa. To skutek niskiej aktywności fizycznej, braku stresora po którym nasze mięśnie są silne i duże by podołać obciążeniu naszego ciała, bardzo często z nadwagą, która to również może przyczyniać się do bólu pleców.
Oczywiście istnieje potrzeba by poprzez odpowiednią diagnostykę, oddzielić osoby z realnym i poważnym schorzeniem i podjąć adekwatne działania . Jednakże tym sytuacjom towarzyszą np. wypadek komunikacyjny, utrata czucia w kończynie i promieniujący ból w kierunku nogi oraz ból o charakterze ostrym.
Jednakże, jeśli lekarz specjalista nie stwierdził bardzo poważnego problemu i jesteśmy osobami z nie określonym bólem pleców – co wówczas robić?
Ruch, edukacja i siła jako recepta na ból w dole pleców!
Zgodnie z zaleceniami przedstawionymi w źródłach [7] (badanie o najwyższej nocie wiarygodności), podstawowymi zalecaniami dla osób z nieokreślonym bólem pleców jest nadal wykonywanie aktywności fizycznej połączonej z edukacją pacjenta przy wspomaganiu środkami przeciwbólowymi. Te zalecenia powielają się w większości źródeł naukowych.
Jaka aktywność fizyczna zalecana jest do tego schorzenia?
W czasopiśmie medycznym British Journal of Sports Medicine zebrano i sklasyfikowano blisko 250 działań, które w założeniu miało niwelować ból pleców nieznanego pochodzenia:
- Ponad 80 interwencji ukierunkowane było sticte na poprawę siły mięśni, siły ciała pacjenta
- 60 działań ukierunkowane było na poprawę elastyczności, ruchomości naszego ciała
- 50 działań ukierunkowane było na odbudowę poprawnej kontroli ciała
- 40 działań miało na celu poprawę stabilności kręgosłupa
- 30 na poprawę postury ciała, czyli niwelowaniu wad postawy
Należy zaznaczyć, że jedna interwencja może zostać zakwalifikowana do kilku grup, gdyż wykonując odpowiednie ćwiczenia jednocześnie poprawiamy siłę, korygujemy posturę ciała i poprawiamy kontrolę naszego ciała.
Podsumowując wnioski płynące z badań (odnośnie atrofii poszczególnych mięśni oraz praktyczne działania w kierunku niwelowania NSLBP), kierują nas one w stronę wzmacniania naszych mięśni, zwiększania ich siły i poprawy kontroli ciała. Takie cechy możemy kształtować wykonując odpowiednie ćwiczenia, ćwiczenia siłowe, z których część wzmocni nasze ciało, część zmodyfikuje sposób poruszania, kontrolowania naszego ciała przy czym poprawią stabilność kręgosłupa.
Edukacja pacjenta z bólem w dole pleców – czyli co?
Nasze społeczeństwo z racji przestarzałego systemu nauczania, kojarzy edukacje z wyuczonymi na pamięć regułkami, wiedzą książkową. Jednakże edukacja w przypadku bólu w dole pleców przybiera kształt nauki umiejętności kontroli i poruszania swoim ciałem.
Pacjent musi zostać poinstruowany o ergonomii ruchu, kluczowych częściach ciała oraz nauczony w jaki sposób nimi poruszać by mógł kontrolować swoje ciało by i nie prowadził do zbytniego obciążenia kręgosłupa podczas codziennych czynności i mógł wykonać ćwiczenia „rehabilitacyjne”.
Edukacja dotyczy również samego odczuwania bólu w dole pleców. Ból jest złożonym odczuciem o podłożu bio-psycho-społecznym. Na odczuwanie bólu wpływają czynniki :
- biologiczne, czyli np. uszkodzenie mechaniczne
- psychiczne, czyli chroniczny stres różnego pochodzenia
- społeczne, czyli społeczne przekonania, wierzenia np. co do uszkodzeń kręgosłupa
O ile stopień bólu może być taki sam, to odczuwanie go przez każdego człowieka może być na zupełnie innym poziomie. Potocznie uważa się, że kobiety z racji przystosowania do porodu mają wyższy próg bólu. Podobnie jest w przypadku zmiennych osobniczych, możemy wykazywać różnicę co do wrażliwości na ból.
Dlatego kolejną część wpisu poświęcę już praktycznemu opisowi edukacji ruchowej i aktywności fizycznej, która ma na celu niwelowanie bólu w dole pleców.
*Stan wiedzy na dzień 11.2020
Chcesz nauczyć się poprawnie trenować w zdrowy i przemyślany sposób?
Nazywam się Kamil Warżała i możesz liczyć na moją pomoc. Skupisz się na tym co naprawdę istotne. Kliknij w przycisk poniżej i sprawdź moją ofertę.
Zaczniesz lepiej trenować – Zobaczysz lepsze efekty!
Pobierz ebooki
1 thought on “Ból w dole pleców – Wylecz się sam (cz.1)”